1Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) Desteği Nedir?
KTZ Desteği, Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan İhracata Yönelik Devlet Desteklerinin
içinde yer alan, makine/teçhizat alımı içeren tek destek programıdır. Ana odağı Türk
üreticilerinin küresel tedarik zincirine entegrasyon hızını ve ihracat ivmesini artırmaktır.
2KTZ Desteğinin Yasal Çerçevesi Nedir?
KTZ’nin işleyişi; 5973 sayılı İhracat Destekleri Hakkında Karar, Küresel Tedarik Zinciri
Desteklerine İlişkin Genelge, Bakanlık talimatları ve teamüller doğrultusunda yürütülür.
3KTZ Desteği Hangi Kurum Tarafından Yürütülür?
Turquality, Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülür. İlgili birim İhracat Genel Müdürlüğüdür.
KTZ Proje onay süreçleri Bakanlık tarafından yönetilir. Destek uygulama süreçleri ise İhracatçı
Birliklerinde yürür.
4KTZ Desteğini Diğer Desteklerden Farklı Kılan Konular Nelerdir?
KTZ Desteği, Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan İhracata Yönelik Devlet Destekleri içinde
oldukça yenilikçi bir yapıya sahiptir. Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan destekler ağırlıklı
olarak pazarlama, satış, marka konularına hitap etmektedir. KTZ Desteği ise, firmaların
numune/prototip üretimine ve kalite ölçüm altyapısının iyileştirilmesine yöneliktir.
5KTZ Desteğinin Amacı Nedir?
KTZ Desteğinin ana amacı; daha fazla sayıda Türk firmasının küresel tedarik zincirine entegre
olmasıdır. KTZ Desteğinin çıktıları; ülkemiz ihracatının yapısal sorunlarından biri olan,
firmaların ihracatının devamlılığının sağlanması konusunda önemli dayanaklardır. Küresel
tedarik zincirine kalıcı entegrasyon yoluyla ihracatın artırılması, firmanın ihracatının
sürdürülebilir hale gelmesi, ihracatın katma değerinin artırılması, ihracatın artmasının bir
sonucu olarak üretimin ve istihdamın artması, sağlanan desteklerin temel amacıdır.
6KTZ Desteği Ne Zaman Başladı?
KTZ Desteği, 2016 yılında “Pazara Giriş Belgesi Desteği”nin altına yeni destek unsurları
eklenmesiyle yürürlüğe girdi. 2017 yılında ilk başvurular kabul edilerek KTZ Proje başvuru
onay süreci başladı.
7KTZ Desteği Hangi Sektörlere Hitap Eder?
KTZ Desteğinde yer alan ara mal tanımının çerçevesi çok geniş değildir. Bu tanımlama
sebebiyle, KTZ Desteğinin hitap edebileceği sektörler sınırlıdır. Makine, Otomotiv, Savunma,
Uzay/Havacılık, Elektrik/Elektronik, Maden ve Metal sektörleri için üretilecek ara mallar
destek kapsamında değerlendirilebilecektir.
8KTZ Desteği Hangi Sektörlere Hitap Etmez?
İnşaat, gıda, tekstil, hazır giyim sektörleri KTZ Desteği kapsamı dışındadır.
9Hangi Firmalar KTZ Desteğinden Yaralanabilir?
Ara mal üreten; küresel bir firma ile işbirliği yapan veya yapmak üzere olan; ihracat, üretim
alt yapısı, karlılık, finansman gibi konularda olgunluk seviyesi yeterli görülen üretici firmalar
KTZ desteğinden yararlanabilmektedir.
10KTZ Desteğinde Yer Alan Ara Mal Kavramı Ne Anlama Gelir?
Ara mal kavramı KTZ Desteğinde biraz daraltılmış bir anlamda kullanılmaktadır. Küresel
Firmaya sağlanacak olan ara malın, nihai ürünün içinde kullanılıyor olması gerekmektedir.
Türk firma tarafından sağlanan ara mal, küresel firmanın ürünün ayrılmaz bir parçası
(mütemmim cüzü) olmalıdır.
11KTZ Desteğinde Yer Alan Küresel Firma Ne Anlama Gelir?
Küresel firma tanımlaması KTZ Desteğinin ilk yıllarında oldukça dar bir liste ile sınırlıydı.
Mevcut durumda; çok sayıda ülkede üretim yapan, çok sayıda ülkede ofisleri / satışı olan,
sektöründe önde gelene firmalar küresel firma olarak nitelenebilmektedir. Bu konudaki nihai
değerlendirme Ticaret Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
12KTZ Desteği Başvurusu İçin Ön Şart Var mıdır?
Türkiye’de yerleşik üretici ve ihracatçı bir şirket olmak başvuru için yeterlidir.
13KTZ Desteği Başvurusu Nasıl Yapılır?
KTZ desteği başvuru süreci, DYS üzerinden bir proje formu ve detaylı ekleriyle yapılmaktadır.
14KTZ Destek Başvurusunda Süreçler ve Tahmini Takvim Nasıl İşler?
Detaylı bir proje formu ve ekleriyle ile yapılan başvuru öncelikle Bakanlıkta bir uzmanın ön
incelemesinden geçer. Ön incelemede bilgi/belge/revizyon talebi gelebileceği gibi, doğrudan
bir sonraki aşama olan Bakanlık görüşmesine de geçilebilir. Bakanlık görüşmesi, yerinde
inceleme şeklinde firmanın tesislerinde olabileceği gibi; Zoom, Temas vb. online araçlar
üzerinden de gerçekleşebilir. Bu görüşmenin neticesinde, firmanın yetkinlik düzeyi, ara malın
nitelikleri, küresel firmanın şartlara uygunluğu gibi konular değerlendirilir. Değerlendirmenin
olumlu sonuçlanması durumunda, son aşama olan Komisyon görüşmesine geçilir.
Başvurunun reddedilmesi, revize edilmesi, kısmen veya aynen kabul edilmesi kararı
Komisyon tarafından verilir.
15KTZ Başvurusunun Onaylanmasından Sonraki Aşama Nedir?
Firmanın KTZ başvurusunun kabul edilmesinden sonra firma, satın alma ve destek başvurusu
yapma işlemlerini başlatabilir.
16KTZ Desteğinde Destek Süresi Nedir?
KTZ Desteğine hak kazanan firmalar, onay tarihinden sonraki 2 yıllık süre içerisinde satın
alımlarını tamamlayabilirler.
17Kaç Adet Firma KTZ Desteğinden Yararlandı?
KTZ Desteğinden yararlanan firma sayısı açıklanmamaktadır. Yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren yüzlerce firmanın KTZ Desteğinden yararlandığı tahmin edilmektedir.
18KTZ Desteğinde Üst Limit Var mı?
KTZ Desteği kapsamındaki bir firma, 2024 yılı rakamlarıyla ne fazla 42 Milyon TL destek
alabilmektedir.
19KTZ Destek Üst Limitleri Nasıl Güncellenir?
Destek üst limitleri her yılın başında, bir önceki yılın (ÜFE+TÜFE)/2 oranında güncellenir.
2024 yılında 42 milyon TL olan üst limit, 2024 yılı (ÜFE+TÜFE)/2 oranında güncellenerek 2025
yılında kullanılacaktır.
20KTZ Desteğinde Destek Oranı Nedir?
KTZ Desteğinde destek oranı %50’dir.
21KTZ Desteğinde Ön Ödeme (Prefinansman) Var mıdır?
KTZ Desteğinde ön ödeme (prefinansman) bulunmamaktadır. Firmalar harcamaları yaptıktan
sonra destek başvurusu yapabilmektedir. Bununla beraber; Ticaret Bakanlığı ile Eximbank
arasında imzalanan bir protokol çerçevesinde Eximbank, KTZ başvurusu onaylanan firmalara
ayrıcalıklı koşullarda yatırım kredisi vermektedir.
22KTZ Desteği Hibe Şeklinde mi Verilir?
KTZ Desteği hibe şeklinde, firma hesabına nakit olarak ödenmektedir. Geri ödemeli kredi,
vergi alacaklarından vazgeçilmesi gibi uygulamalar bulunmamaktadır.
23KTZ’de Hangi Harcamalar Desteklenir?
KTZ kapsamında desteklenen gider kalemleri şu şekildedir:
i) Makine ve ekipman harcamaları
ii) Yazılım harcamaları
iii) Eğitim ve danışmanlık hizmeti harcamaları
iv) Sertifikasyon, test/analiz, ürün doğrulama harcamaları
v) Yurt dışı depo kira gideri ile depolama hizmet giderleri